Μαμά..δεν θέλω να πάω σχολείο: Το άγχος αποχωρισμού και πως αντιμετωπίζεται

«Ο Γιώργος είναι 6 ετών και πριν από ένα μήνα ξεκίνησε να πηγαίνει στην Α’ Δημοτικού. Συνεχώς διαμαρτύρεται στη μητέρα του για πόνους στο κεφάλι και στο στομάχι. Δε μπορεί να κοιμηθεί τα βράδια με αποτέλεσμα να μη μπορεί να σηκωθεί το πρωί και κλαίει ζητώντας από τη μαμά του επίμονα να μην πάει στο σχολείο και να μείνει σπίτι. Προχθές η μητέρα του Γιώργου έλαβε ένα τηλεφώνημα από τη δασκάλα λέγοντάς της ότι ο Γιώργος διαμαρτύρεται έντονα και κλαίει ζητώντας να γυρίσει σπίτι, επειδή πιστεύει ότι η μαμά του και ο μπαμπάς του έπαθαν κάτι…»

Η είσοδος στην Α’ Δημοτικού ίσως είναι η πρώτη σημαντική αλλαγή στον τρόπο ζωής ενός παιδιού, αφού θα πρέπει πλέον να παραμείνει αρκετές ώρες μακριά από το σπίτι του και την οικογένειά του. Η διαδικασία αυτή έχει και τις δυσκολίες της που είναι κοινές για τα περισσότερα παιδιά και βασίζονται σε αυτό που λέμε άγχος αποχωρισμού. Το άγχος αποχωρισμού είναι ένα φαινόμενο, αναμενόμενο στην φυσιολογική ανάπτυξη του παιδιού, τόσο στη βρεφική ηλικία, όσο και στα μικρά παιδιά που πηγαίνουν για πρώτη φορά στο σχολείο. Οι γονείς λοιπόν με ψυχραιμία και υπομονή δε θα πρέπει να πανικοβάλλονται και ακολουθώντας κάποια βασικά βήματα να καθησυχάσουν τα παιδιά τους και να τα εισάγουν στα νέα αυτά δεδομένα.

Γονείς… ψυχραιμία!!

Θα πρέπει να αποβάλλετε το άγχος καθώς τα παιδιά τις περισσότερες φορές καταλαβαίνουν και διαισθάνονται το άγχος σας με αποτέλεσμα να αυξάνεται η ανησυχία τους σχετικά με το σχολείο.

Σχολείο… δύσκολο πράγμα

Συνήθως τα παιδιά πριν ενταχθούν στο σχολικό πλαίσιο έχουν δημιουργήσει μια εικόνα σχετικά με το τι είναι σχολείο που συνήθως είναι υπερβολική και αρνητική. Προσπαθήστε λοιπόν να το προετοιμάσετε σχετικά με το τι είναι σχολείο(δηλαδή να το ξεναγήσετε στο σχολικό χώρο, στο προαύλιο),περιγράφοντας του με όσο πιο απλά λόγια γίνεται τις καινούριες δραστηριότητες. Επίσης δώστε του θετική αναντροφοδότηση σχετικά με το σχολείο και με τα τόσα καινούρια πράγματα που θα μάθει εκεί, τους καινούριους φίλους που θα κάνει και τη νέα του δασκάλα. Επίσης διορθώστε του όποιες λανθασμένες αντιλήψεις έχει σχετικά με το σχολείο μέσω του παιχνιδιού, της ζωγραφικής, της αφήγησης ιστοριών.

Όλα έχουν και..τα όρια τους

Ο χώρος του σχολείου είναι ένας δομημένος χώρος, στον οποίο πρέπει να τηρείται συγκεκριμένο πρόγραμμα και δραστηριότητες. Γι αυτό και το παιδί πρέπει ήδη από το σπίτι να μυηθεί και στα όρια αυτά.

Καταρχάς καθορίστε ένα πρόγραμμα ύπνου που να προσαρμόζεται στο ωράριο του σχολείου καθώς και ένα σταθερό πρόγραμμα φαγητού-παιχνιδιού-μπάνιου, μέσα στο όποιο θα λειτουργεί τηρώντας με συνέπεια τα χρονικά όρια παροτρύνοντας το παιδί σας να σας μιμηθεί. Έτσι το παιδί θα νιώσει περισσότερη σιγουριά και αυτοπεποίθηση, ενώ ταυτόχρονα θα μειώνεται σταδιακά το άγχος του.

Πολλοί επίσης γονείς ανησυχούν ότι τα παιδιά τους δε θα τα καταφέρουν να ανταπεξέλθουν στις ακαδημαϊκές τους υποχρεώσεις. Αυτό τα παιδιά το αντιλαμβάνονται με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο φόβος αποτυχίας. Γι αυτό παροτρύνετε τα μετά το μεσημεριανό φαγητό και την ξεκούραση, να κάνουν τις εργασίες τους, κάνοντας ταυτόχρονα μικρά διαλείμματα ανά μία με δύο εργασίες αποφεύγοντας έτσι τις διαμαρτυρίες  για κούραση.

Έξω από το σχολείο!!

Προσπαθήστε να εντάξετε εξωσχολικές δραστηριότητες συζητώντας με το παιδί σας πιο πριν γι αυτά που το ευχαριστούν(κολύμπι, ζωγραφική, μπάσκετ κλπ.).Έτσι το παιδί θα μάθει να εξασκείται στις κοινωνικές του δεξιότητες και θα το προετοιμάσει στην ομαδική συνεργασία και αλληλεπίδραση με τους συμμαθητές του στο σχολείο. Προσοχή! Αποφύγετε τις πολλές δραστηριότητες καθώς υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να κουραστούν και να δυσκολεύονται ακόμη περισσότερο να διαχειριστούν το άγχος.

Μην ξεχνάμε για το τέλος ότι:

α) Θα πρέπει να δίνετε την ευκαιρία στο παιδί να εκφράζει τα συναισθήματά του και τις ανησυχίες του σχετικά με το σχολείο

β)να αφιερώσετε με την έναρξη της σχολικής χρονιάς περισσότερο χρόνο στο παιδί και να αφήσετε κατά μέρος άλλες δουλειές και ασχολίες.

Κάθε αρχή και δύσκολη!

Αφού το προετοιμάσετε για τις δυσκολίες που πρόκειται να αντιμετωπίσει, ήρθε η ώρα για την πρώτη μέρα! Θυμηθείτε πως η πρώτη μέρα στο σχολείο είναι άκρως σημαντική για το παιδί γι αυτό θα πρέπει να είναι παρόντες οι γονείς ή έστω ένας από τους δύο.

Τη στιγμή του αποχωρισμού μπορεί το παιδί να κλάψει. Καθησυχάστε το με ένα φιλί και μια αγκαλιά και διαβεβαιώστε το για την επιστροφή σας μετά το τέλος της σχολικής ημέρας. Προσοχή !Η στάση του γονιού να προσπαθεί να ηρεμήσει το παιδί ή να παραμένει κατά τη διάρκεια του διαλλείματος  δυσχεραίνει τον αποχωρισμό. Γι αυτό όσο σκληρό και αν φαίνεται η απομάκρυνση από το παιδί είναι η μόνη επιλογή. Συνήθως μετά της αποχώρηση του γονιού το παιδί ησυχάζει και προσαρμόζεται με ευκολία στο περιβάλλον.

*Αν παρατηρήσετε ότι μέρα με τη μέρα το άγχος αυξάνεται και δυσχεραίνει την καθημερινή ζωή του παιδιού, θα ήταν καλό να μιλήσετε με τον εκπαιδευτικό του παιδιού ή με έναν παιδοψυχολόγο για περαιτέρω συμβουλευτική.                       

                                                                  

                             

 Σίσσυ Σκαλτσογιάννη

                                   Ψυχολόγος Α.Π.Θ

       MSc. Εφαρμοσμένης Παιδοψυχολογίας

       (Nottingham Trent University, UK)

Εκπαιδευόμενη στη Γνωσιακή-Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία

s.skaltsogianni@yahoo.com